Psychiatra, psychoterapeuty, psycholog, a może coach? Czego można oczekiwać od każdego z tych specjalistów?

Decyzja o skorzystaniu z pomocy osoby, zajmującego się profesjonalnie psychiką, zapada najczęściej w drodze procesu.

Wszystkie standardowe metody radzenia sobie z trudnościami zawodzą.
Czytanie przewodników, rozmowy z rodziną, przyjaciółmi, co tygodniowy reset alkoholowy - nie pomagają lub pomagają na krótko,
Człowiek czuje się po prostu źle - coś mocno przeszkadza w funkcjonowaniu na co dzień.

W takich momentach przychodzi myśl lub podpowiedz - a może skorzystasz z profesjonalnej pomoc psychiatrycznej i psychologicznej?
Smutek, złość, ból i frustracja popychają do działania.

Pomijając temat wyboru konkretnej osoby, który jest bardzo trudny, na wstępnie pojawia się zasadnicze pytanie:
Do jakiego specjalisty mam się zgłosić?
Specjalistów jest kilku - psychiatra, psychoterapeuta, psycholog, coach.

Co kryje się za tymi tytułami? Czego można oczekiwać o każdego z tych specjalistów?
Spróbujmy się przyjrzeć tematowi, aby zoptymalizować szansę, że trafimy do osoby, której szukany.

Psychiatra - to lekarz.
Jeśli jest lekarzem może stawiać diagnozę - czyli stwierdzić, czy zły stan psychiczny przekracza normę. Jeśli tak jest - jaka jednostka chorobowa lub zaburzenie kryje się za przekroczoną normą.

W zależności od konkretnej sytuacji lekarz może wystawić zwolnienie lekarskie, czyli orzec czasową niezdolność do pracy. Może również wypełnić innego typu druki respektowane, między innymi przez ZUS, komisję orzekania o stopniu niepełnosprawności.

Dzięki swojej ogólnolekarskiej wiedzy 
- psychiatra kończy takie same studia jak każdy inny doktor -
czasem zapala mu się lampka, że za złym stanem psychicznym mogą stać dolegliwości  somatyczne tzn. tocząca się w organizmie choroba np. niedoczynność tarczycy często przypomina stan depresyjny.
Jeśli widzi taką potrzebę, zaleca badania laboratoryjne i innego typu badania np. badanie EEG, EKG, MRI głowy.
Może zasugerować konsultacje u innego lekarza specjalisty.

Psychiatra może wystawić receptę na leki. Większość lekarzy stara się wystawiać leki w swojej działce, z racji stale zmieniających się trendów leczenia.
Jeśli zachodzi taka potrzeba może skierować na psychoterapię. Samodzielne jej prowadzenie w moim odczuciu powinno wiązać się z dodatkowym szkoleniem.

Psychiatra może skierować do szpitala - zarówno psychiatrycznego, jak i ogólnego.
Decyzję o przyjęciu do szpitala podejmuje ostatecznie lekarz izby przyjęć danej placówki.

Psychiatrzy, tak jak inni lekarze są zobligowani do przynależności do Izb Lekarskich, pilnujących standardów opieki, wydających i odbierających prawo wykonywania zawodu lekarza.

Psychoterapeuta - pomaga poprzez profesjonalną rozmowę. 
Terapeutą najczęściej zostają lekarze-psychiatrzy, ale również lekarze innych specjalności, psychologowie, socjologowie, czasem osoby po innych kierunkach studiów.

W chwili obecnej nie ma ustawy o zawodzie psychoterapeuty oraz jednego zrzeszenia, które tak jak jest w przypadku lekarzy, pilnowałoby standardów leczenia.
Są stowarzyszenia i towarzystwa zrzeszające poszczególnych terapeutów różnych nurtów.
Choć ciągłe zmiany z respektowaniem i nierespektowaniem absolwentów różnych szkół tworzy duże zamieszanie.
Smutna prawda jest taka, że każda osoba z ulicy może uzurpować sobie prawo do prowadzenia psychoterapii.

Z tego też względu wybierając psychoterapeutę, warto sprawdzić, czy osoba, do której idziemy opiera się na realnie istniejących technikach pracy z klientem, konkretnych teoriach psychoterapeutycznych. 
Zdecydowanie zwiększa to szanse na powodzenie terapii i na to, że dobrze inwestujemy nasze pieniądze, w rozwój własny.

Czym się kierować w takim razie przy wyborze psychoterapeuty?

Myślę, że dobrym wyznacznikiem jest wykształcenie - ukończenie szkoły terapii lub bycie w jej trakcie.
Daje nam to pojęcie, jak najprawdopodobniej będzie pracował terapeuta.
Możemy sobie również odpowiedzieć na pytania:
 Czy założenia tej konkretnej terapii i terapeuty są spójne ze mną?
 Czy mnie przekonują?
 Czy odpowiada mi ten charakter pracy własnej, czas jej trwania?
Psychoterapeuta może skierować, jeśli uzna to za konieczne, do psychiatry, celem weryfikacji potrzeby farmakoterapii, hospitalizacji.

Psycholog - to osoba, która ukończyła studia psychologiczne.
Psychologowie mają ogólne pojęcie o różnych terapiach, funkcjonowaniu psychicznym człowieka, które zdobywają w trakcie 5 letnich studiów.

To do czego są uprawnieni z litery prawa - ustawa o zawodzie psychologa, bez aktów wykonawczych - wykonywanie diagnostyki psychologicznej, ale nie może stawiać ostatecznej diagnozy.
W ramach diagnozy mogą wykonywać testy psychologiczne, ale nie wszystkie - są pewne testy, które wymagają konkretnych szkoleń i certyfikatów.
Psycholog może opiniować w różnych sprawach sądowych, orzekać, o ile przepisy odrębne tak stanowią, udzielać pomocy psychologicznej oraz prowadzić terapię.

Chciałam zaznaczyć, że bez dodatkowego szkolenia  prowadzenie terapii przez psychologa opiera się na wiedzy zdobytej tylko w trakcie studiów.

Logika podpowiada, że możemy mieć do czynienia z osobą, która nie miała dostatecznie dużo przestrzeni do wyuczenia się danego nurtu, rodzaju pracy jako terapeuta.
Przykładowo studia psychoterapeutyczne behawioralno - poznawcze trwają 4 lata. W trakcie ich trwania zapoznajemy się gruntownie z jedną terapią, mniej dogłębnie z dodatkową.
Magister psychologii ma tylko 5 lat na przyswojenie wielu zagadnień.
W praktyce jeśli coś go zaniepokoi i uzna, że człowiek może wymagać farmakoterapii lub hospitalizacji może skierować do psychiatry.
Temat Izb psychologicznych jest nadal otwarty. Nastręcz to trudności w stworzeniu standardów zawodu psychologa i utrzymaniu poziomu zawodowego.

Coach - to trener umysłu.
To ktoś kto ma pomóc osiągnąć z góry obrany cel, usprawnić naszą pracę, wesprzeć Nas w naszych działaniach.
Coach  popatrzy z góry, na to jak funkcjonujemy, powie jak funkcjonować sprawniej.
Pomaga uwierzyć w siebie.
Podpowiada, jak skutecznie pozbyć się złych nawyków - jeśli nie są głęboko zakorzenione.

Pracę z coach'em, cechuje raczej duża dyrektywność - on jest ekspertem, my go słuchamy.

Nie jest głęboką pracą psychologiczną, raczej czymś bardziej powierzchownym.
Skupiamy się na naszym potencjale i usprawnieniu. 

Coach nie pomoże wiec najprawdopodobniej w dużych trudnościach w interakcjach z ludźmi, odciążeniu bolesnych wspomnień.
Jeśli źle funkcjonujemy na co dzień z powód skomplikowanych uwarunkowań - coach także nic nie wskóra.

Wybierając się do coach'a zawsze warto mieć dozę rezerwy.
Nie ma ustawy, czy ram tego zawodu. Każdy może powiedzieć, że jest coachem. Nastręcza to ryzyko nadużyć, wyłudzania oraz "szarlatani".
Pewnym kompasem w tej sprawie może być akredytacja przez Izbę Coachingu.

To by było na tyle. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu zorientowaliście się do kogo i w jakich sytuacjach zwrócić się o pomoc. Zapraszam do czytania kolejnych wpisów.
Zadawania pytań, informacji zwrotnej na temat waszych doświadczeń z różnymi specjalistami.