Dziewczyny i Kobiety w spektrum autyzmu. Całe życie w Krainie Czarów.

Odnaleźć siebie to trudne zadanie...W „Jungli życia” bez względu na wieki i miejsce, gdzie przyjdzie nam żyć, otacza Nas niewidzialna bańka ciśnienie społecznego. 

Kobiety w spektrum autyzmu, niczym Alicja w Krainie Czarów gubią się i wykonują powolne ruchy - do przodu, do tyłu, szukają ścieżki i drogi do odnalezienia samej siebie, wśród ludzi. 

W dzisiejszym poście słów krocie o Zespole Aspergera u Dziewczyn i  Kobiet- od Ogółu do Szczegółu... 

Głodni wiedzy... Zapraszam do dalszego czytania.

Sailor Moon - twórca Naoko Takeuchi

Czarodziejka z Księżyca

Fragment serialu nadawanego w Polsat - zamieszczonego na Youtube

W morzu ludzkich poglądów i wyciągniętych rąk, po coś i dlaczegoś, zawsze znajdzie się ktoś, kto wie lepiej, jacy jesteśmy lub jacy być powinniśmy. 

Jak w łodzi podwodnej z każdym rokiem zanurzamy się głębiej i głębiej, w niuanse życia społecznego. Zgodnie z zasadami fizyki im głębiej, tym większe  cienie -im jesteśmy starsi, tym wymagania społeczne są większe. Mamy wiedzieć,  jak się zachować i robić to szybko, coraz szybciej...bezwiednie. Mamy być w punkt -Perfekcyjni - jakkolwiek brzmiałaby definicja bycia perfekcyjnym.  

Za niski, za gruby, za cool, za …za bardzo wrażliwy - przejmujący się ludźmi i tym, co powiedzą, za mało zainteresowany /za mało empatyczny.

Osoby ze spektrum autyzmu są jak nurkowe, bez pełnego ekwipunku, w trakcie swojej podwodnej podróży w „Świata ludzi” nie mają kompasu, mapy, naturalnych umiejętności bycia wśród ludzi „po prostu”, bez wysiłku. 

'There's no one way to be autistic' - BBC 

BBC -Youtube

Możemy sobie wyobrazić co się z nim dzieje, gdy zanurzają się w głębinę za szybko i zbyt intensywnie.

Świat Oczami Kobiety w spektrum autyzmu.

 Kobiety w spektrum autyzmu, w porównaniu do koleżanek neurotypowych, inaczej widzą i przeżywają "Świat " w perspektywie micro i makro. Stają się balastować, między rozregulowanymi zmysłami, faktami i logiką, a niuansami społecznymi i treściami niedopowiedzianymi. 

Proste rzeczy mogą wydawać się im nie do ogarnięcia. Bardzo często słyszą - "Tylko Ty tego nie rozumiesz... Nikt inny nie ma z takich problemów."" Czego można tu nie rozumieć? " "Potrzebujesz pomocy? Czemu o nią nie poprosisz?" Innym razem zaskakują swoją błyskotliwością, są przed grupą - "Już to zrobiłaś? Jak mogłaś to wszystko zapamiętać?" - wyróżniają się-są "Inne". 

Manga FermiLab - Youtube

Będąc wśród ludzi, Kobiety w spektrum autyzmu,  podejmują aktywny wysiłek, aby zrozumieć i się dostosować. Godzinami  rozmyślają, jak się zachowały i czy sprostały oczekiwaniom.

Fake News ...

Kobiet i dziewczyny w spektrum autyzmu, bardzo często chcą mieć znajomych i przyjaciół, tak jaki ich normotypowe koleżanki. 

Próbują się dostosować do niedodefiniowanych zasad i reguł życia społecznego, które nie są dla nich intuicyjne.  Inaczej zbudowany mózg uniemożliwia im bezwysiłkowe działanie w aspekcie społecznym. Osoby w płytszym spektrum autzymu - dostrzegają swoją odmienność i bardzo często próbują ją zamaskować.  Te w głębszym spektrum autyzmu - są zdezorientowane - zastanawiają się, co się zadziało, że straciły koleżanki - "o co caman?" W bardzo głębokim spektrum autyzmu - czasem nie dostrzegają nawet, że ich relacje z ludźmi przybierają formę wzajemnie odpychających się biegunów magnetycznych. 

Behind the Mask: Autism for Women and Girls | Kate Kahle | TEDxAustinCollege

TEDx Youtube

Osoby w głębszym spektrum mogą nie dostrzegać, że ich zachowanie wzbudza zaskoczenie, czasem śmieszności. Docierają do nich smutne konsekwencje rozumienia świata w odmienny sposób i reagowania na niego, w nierandomowy, czasem dosłowny sposób. Samotność jest elementem życia kobiet w spektrum autyzmu. Czasem jest to samotność z wyboru, czasem smutna koincydencja zbiegów okoliczności i nieumiejętności.  

 Dziewczyny w spektrum autyzmu niejednokrotnie staja się fragmentem historii grupy rówieśniczej, poza  nawiasem.

Jeśli nie mają wsparcia przewodnika w  podróży w świecie ludzi –  często specjalisty (psychoterapeuty) oraz świadomości swoich deficytów -  odczuwają przetłoczenie i zagubienie. Zdarza się, że podduszają  się skompresowanym powietrzem - przepełnionym atmosferą flirtów, niesnasek, plotek, mody itd.  Bardzo często uciekają, w sposób bezwiedny w kompensujący ich zagubienie -  świat – logiki i ulubionych aktywności oraz fiksacji – świat fantasy, rysowany kredką na papierze, seriali np. mang, książek o superbohaterach, świat zwierzą, komputerów, faktów i encyklopedii. 

Wówczas wynurzają się na powierzchnie, aby oddychać. Wychodzą na ląd - bezludnej wyspy, gdzie czuja się sobą.

Pojęcie Neuroróżnorodności

Diamenty są zakopane w ziemi, wymagają oszlifowania. 

 Neuroróżnorodność to pojęcie odnoszące się do tolerancji i akceptacji oraz dostrzeżenia wartości, w różnorodnym/odmiennym sposobie patrzenia na świat i przeżywania/przetwarzania informacji ze świata. 

Definicja Neuroróżnorodności stwarza miejsce do życia dla każdego człowieka. Daje przestrzeń na tworzenie wyjątkowej definicji każdej istoty ludzkiej.

Więcej na temat: 

Science Magazine "Science needs neurodiversity" IV.2024

Simon Baron-Cohen "The Pattern Seekers: How Autism Drives Human Invention"

Neuroróżnorodność, w którego definicji mieści się spektrum autyzmu to droga do ewolucji. Dzięki temu, że się różnimy, popychamy koło zamachowe zmian...przydałaby się jeszcze tolerancja i koperacja - nad tym tematem warto jeszcze popracować. 

"Is Asperger's syndrome the next stage of human evolution?"
 Tony Attwood -Australian Story 
ABC NewsIn depth - Youtube

Diagnoza - Histora z diamentem.

„Jungla życia” ciosa i zniekształca obraz materiału, jaki otrzymujemy w genach. Środowisko, w jakim żyjemy — czasem zagłusza/ ukrywa wrodzone predyspozycje człowieka, innym razem pozwala wyeksponować to, co najlepsze. 

Jak w historii z diamentem -odnaleziony, wykopany, oszlifowany - staje się obiektem fokusującym uwagę, podobnie człowiek podlega obróbce, doświadcza, uczy się, aby stać się najlepszą wersją siebie - stać się drogocennym diamentem. Wartość skarbu osiąga w dniu narodzin.  

Wiele kobiety w spektrum autyzmu jest nie do zdarcia/ dzięki swojej wytrwałości są niezastąpione. Niejednokrotnie swoje niezwykłym umiejętności przekuwają na postęp Świata.

Ada Lovelace uważana za pierwszą programistą na świecie-stworzone przez nią algorytmy, uważane są za pierwszy program komputerowy. Stała się inspiracją dla wielu, a na jej część powstał -  Ada Lovelace Institute, która wspiera ogół w nowych technologiach, w tym w dziedzinie sztucznej inteligencji.

Kobiety w spektrum autyzmu bardzo często doświadczają nieharmonijność swoich wrodzonych umiejętności. W pewnych dziedzinach są wybitne-bardzo często w dziedzinach konkretnych,  w innych-w nie radzą sobie najlepiej - najczęściej w przestrzeni umiejętności miękkich, koordynacji działań, elastyczności. 

Zdarza się, że przy nagromadzeniu nawracających problemów, w relacjach międzyludzkich oraz przeciążeniu sensorycznym, potrzebą palącą staje się identyfikacja i ewaluacja samej siebie. Pierwszej obróbki informacji dokonują z reguły kobiety w spektrum autyzmu same. Czasem mobilizowane są do poszukiwań przez otoczenie, rodzinę, pracodawców.  Początkowo poszukują informacji po omacku - "zawsze wiedziałam, że jestem inna, nie umiałam tylko tego nazwać". 

"W dobie internetu", wskazówką w procesie autoidentyfikacji, może stać się literatura psychologiczna, filmy. Kiedy natrafiają na materiały psychoedukacje, dotyczące tematu spektrum autyzmu, często doznają ulgi-zaczynają siebie rozumieć. 

Pierwsza autodiagnoza może być test psychologiczny - np - Test AQ. Warto zaznaczyć, że u wielu kobiet w spektrum autyzmu, wartość testów psychologicznych w kierunku spektrum autyzmu jest ograniczona.  Przykładowo stosunkowo niska punktacja Testu AQ,  nie zawsze  pokrywa się z rzeczywistą sytuacją diagnostyczną i ostatecznym rozpoznaniem. Kobiety diagnozuje się inaczej, niż Atypowych Panów. Na koniec, ten moment nie ma jednego konkretnego narzędzia diagnostycznego, które sprawdzałoby się podczas diagnozy, zarówno mężczyzn, jak i kobiet w spektrum autyzmu. Diagnoza na proces złożony, który warto przeprowadzić w placówkach wysokospecjalistycznych.  

Odnalezienie i uporządkowanie informacji odnośnie - zwłaszcza w zakresie ilości i nasilenia cech spektrum autyzmu oraz nazwanie ewentualnych zaburzeń współistniejących-np. współtowarzyszącego adhd, czy zaburzeń depresyjnych, pozwala odnaleźć zrozumienie i spokój.

W trakcie swojej życiowej drogi, Kobiety i Dziewczyny w spektrum autyzmu, bardzo często wymagają wsparcia. Obszarem godnym uwagi, w tym zakresie,  jest  nabycie narzędzi do eksploracji świata - kompetencji komunikacyjnych, nabycie umiejętności rozumienia języka osób normotypowych. Przy dużym poziomie spektrum autyzmu, praca samodzielna oraz wsparcie opiekunów, może okazać się niewystarczająca. Dzięki pracy z terapeutą, zaznajomionym z tematem spektrum autyzmu, kobiety w spektrum autyzmu, mają szansę, unaocznić swoje kompetencje konkretne - pokazać Światu Swoje Super- Moce np. niezwykłe umiejętności np. informatyczne, czy plastyczne.  

Potencjalne straty związane z brakiem diagnozy atypowości. 

Szlifowanie i identyfikacja to proces nieodzownie powiązany z diagnozą – autodiagnoza, później zgodnie z potrzeb danej jednostki diagnozą specjalistyczną.  

Nie zawsze dochodzi  oczywiście do momentu autoidentyfikacji atypowości – a szkoda. 
Diagnozy i wsparcia, dających przestrzeń na rozwinięcie skrzydeł,  zrozumienie "o co caman?"
i "jak można żyć inaczej – prościej, tracić mniej energii na co dzień? "

Praca ze specjalistą to także szukanie odpowiedzi na pytanie, jak rozwijać swój potencjał, nie żyć w cieniu ludzi normotypowych, próbując się dostosować. To również nauka, jak nie być ignorantem i nie ponosić kosztów, w związku z pomijaniem zasad życia społecznego i nie zgubić siebie w gąszczu ludzkich rąk - po coś i dlaczegoś. 

Fakt ...

Statystyki pokazują, że osoby w spektrum autyzmu, niejednokrotnie z powodu deficytów komunikacyjnych oraz trudności z czytaniem sytuacji społecznych, żyją w cieniu normotypowych kolegów i koleżanek. Zarabiają mniej i zajmują gorsze stanowiska. Mają problem ze zmianą miejsca zatrudnienia, z powodów obawy o przedłużony, często zaburzony proces adaptacji do nowych warunków środowiskowych. Obawiają się problemów w relacjach międzyludzkich - przez co nie rozwijają się, tak prężnie, jak ich normotypowi rówieśnicy. Zdarza się, że od wczesnych lat dzieciństwa doświadczają bullingu. 

Szerzenie wiedzy w temacie spektrum autyzmu, daje przestrzeń na zmianę. 

Edukacja burzy bariere wiedzy – tego, że może być inaczej. 

Edukacja umożliwia poszukanie ścieżki, jak i gdzie odnaleźć okulary na społeczną krótkowzroczność. 

Pytanie za 100 punktów -

Dlaczego nie postawiono mi diagnozy spectrum autyzmu w Dzieciństwie, a dopiero w Dorosłości - przecież zgłaszałam się po specjalistyczną pomoc?

Kobiety w spektrum autyzmu , to grupa niedodiagnozwana. Wiele kobiet przejawia objawy atypowości, które nie są nazwane "głośno"  - nie mają postawionej diagnozy, mimo, że zgłaszają się po pomoc specjalistyczną, często już w okresie dzieciństwa. 

Przyczyna takiego stanu rzeczy jest wiele. "Maski społeczne" - zakładane przez kobiety i  dziewczyny w spektrum autyzmu, które mają ukryć atypowość - utrudniają postawienie trafnej diagnozy, Wiedza specjalistów o prezentacji diagnostycznej spektrum autyzmu wśród kobiet jest nadal niewystarczająca. Spektrum autyzmu rozumiane jako continuum objawów jest zjawiskiem powszechnym.  

Przeszukując internet, trafiłam na stronę  Nobel Prize. Przeglądając nagrania wideo oraz czytając życiorysy wiele Laureatek i Laureatów Nagrody, wysuwam przypuszczenie, że mogą być to osoby w spektrum autyzmu. Oczywiście jest to tylko przypuszczenie, ale jak pokazuje praktyka spektrum autyzmu, często sprzęga się z specyficznymi i wyjątkowymi umiejętnościami oraz myśleniem "out of box". Wiele osób w spektrum autyzmu, dzieki wysokiemu inteletowi oraz przyjaznemu środowisku, dostsowanemu przez opiekunów, później nich samych, wypracowuje sobie strategie radzenia z ciemnymi stronami spektrum autymu. Jednoczęśnie bez pomocy specjalisty mogą przyjmować strategie wymagające wysokiego nakładu energetycznego oraz nadal mieć niedostyt w zakresie odpowiedzenia sobie na pytanie "Jestem Innym - co to dla mnie znaczy? Dlaczego tak jest?".

Choćby z tego powodu, warto mówić szerzej o ...Neuroróżnorodość... Akceptację ...Wsparciu..i szerzyć wiedzę w temacie. 

Zwłaszcza na począku ścieżki rozwóju młodej damy, warto być uwaznym, bo nigdy nie widomo, co jest jej pisane i co może napisać swoim życiorysem. 

Podsumowując - Kobiety i dziewczyny w spektrum autyzmu - - nie jesteście same.  

Czas zmienić Świat. 

Znane - zdiagnozowane - Kobiety w spektrum autyzmu: 

1. Temple Grandin - Profesor zwierząt hodowlanych i aktywistka na rzecz praw zwierząt, znana z innowacji w projektowaniu bardziej humanitarnych systemów uboju. Grandin jest także autorką wielu książek na temat autyzmu i sposobów, w jakie osoby na spektrum mogą wykorzystać swoje unikalne talenty.
2. Greta Thunberg - Młoda aktywistka klimatyczna z Szwecji, która zyskała międzynarodową sławę, prowadząc strajki szkolne na rzecz klimatu. Greta mówiła publicznie o swoim autyzmie, nazywając go swoją "supermocą".  Greta Thunberg | TEDxStockholm - TEDx -Youtube                                              
3. Hannah Gadsby - Australijska komik i autorka, która zdobyła międzynarodową uwagę dzięki swojemu występowi na Netflix, "Nanette", w którym porusza tematy związane z jej doświadczeniami jako osoba homoseksualna i na spektrum autyzmu.
4. Daryl Hannah - Amerykańska aktorka znana z ról w filmach takich jak "Syreny z 1984 roku" i "Kill Bill". Publicznie mówiła o swoim życiu z autyzmem, podkreślając, jak przez wiele lat starała się ukrywać swoje wyzwania przed społeczeństwem.

1. 

5. Donna Williams (Polly Samuel) - Była australijska pisarka, artystka, i mówczyni, znana z serii autobiograficznych książek, w tym "Nobody Nowhere", które opisują jej doświadczenia jako osoba na spektrum autyzmu. Williams była także edukatorką w dziedzinie autyzmu, promującą głębsze zrozumienie tego spektrum.
6. Judith Newman - Autorka książki "To Siri with Love", która opowiada o jej synu Gusie, który ma autyzm, oraz o jego niezwykłej relacji z Siri, asystentką głosową Apple. Newman, choć sama nie jest na spektrum, przyczyniła się do zwiększenia świadomości na temat autyzmu poprzez swoje pisanie.
7. Liane Holliday Willey - Edukatorka i autorka książki "Pretending to be Normal", która opisuje jej życie z zespołem Aspergera, forma autyzmu. Jej prace pomagają zrozumieć, jak kobiety z autyzmem mogą radzić sobie z wyzwaniami społecznymi i sensorycznymi.
8. Jennifer O'Toole - Założycielka Asperkids, organizacji edukacyjnej skoncentrowanej na potrzebach dzieci z zespołem Aspergera i ich rodzin. O'Toole, będąca samą osobą z Aspergerem, napisała także serię książek, które mają na celu wspieranie dzieci na spektrum autyzmu.

9. Jessica-Jane Applegate - Brytyjska pływaczka paraolimpijska, która zdobyła złoty medal na Paraolimpiadzie w Londynie 2012 roku. Diagnoza autyzmu nie stanowi dla niej przeszkody w osiąganiu sportowych sukcesów. Jej determinacja i umiejętności zainspirowały wiele osób, zarówno na spektrum autyzmu, jak i poza nim.
10. Heather Kuzmich - Amerykańska modelka i uczestniczka reality show "America's Next Top Model". Heather otwarcie mówiła o swoim zespole Aspergera podczas programu, co przyczyniło się do zwiększenia świadomości na temat autyzmu, zwłaszcza w kontekście branży mody.
11. Dani Bowman - Założycielka DaniMation Entertainment, firmy zajmującej się animacją, która promuje zatrudnienie osób z autyzmem. Bowman, która sama jest na spektrum, zaczęła swoją karierę w animacji w wieku 14 lat i od tego czasu stała się mocnym głosem w promowaniu talentów i możliwości osób na spektrum w przemyśle kreatywnym.
12. Fiona Pettit O'Leary - Irlandzka aktywistka i założycielka organizacji Autistic Rights Together. Jako osoba na spektrum i matka dzieci z autyzmem, Fiona jest głośnym obrońcą praw osób autystycznych, walcząc przeciwko pseudonaukowym „lekom” i interwencjom, które mogą szkodzić osobom na spektrum.

Dziewczynka i kobiety w spektrum autyzmu w "Świecie Ludzi" z Bliska
Całe życie w Krainie Czarów

Alice in Wonderland (1903) - Lewis Carroll | BFI National Archive 

British film institute - Youtube

Wiele kobiet w spektrum autyzmu, będąc wśród ludzi i z ludźmi czuje się trochę, jak Alicja w Krainie Czarów. 

Zachowania i interakcji z ludźmi wywołują u nich zaskoczenie, a reguły panujące miedzy ludzi są, jak  stek niezrozumiałych i zagmatwanych korelacji na rondzie turbinowym. Chcąc funkcjonować w Świecie relacji Międzyludzkich, przyjmują pozycje do góry nogami. Starają się przyjąć odpowiednią perspektywę i złapać fokus na "istotne sprawy, dla większości".  

Alicja może mieć poczucie, że świat ludzi  jest ciekawy, ale i nieprzewidywalny, przez co przerażający. Przez jej umysł może przebiegać tysiące myśli: 

• „Ludzi są nielogiczni.” 
• „Ludzie mnie nie zrozumieją.” 
• „Ludzie z "ich emocjami" - są trochę, jak wariaci."
• "Jestem Inna. Może to zauważą i mnie odrzucą?" 
• „Muszę się starać i stworzyć siebie do "zjedzenia i zaakceptowania." 

W Alicji może pojawić się potrzeba stworzenia postaci -założenia maski i kostium, który jak kamuflaż zakryje jej inność. Jest w ciągłej drodze poszukiwań antydotum  -będąc wśród ludzi, chce zachowywać się, jak większość. 

Czasem przyjmuje odmienną strategię.  "To nie dla mnie -nie połapie się w tych zagmatwanych niuansach -wole samotność -ciszę i spokój". 

To typowe myśli przemykające przez zmęczone umysły osoby w spektrum autyzmu. 

W gąszczu poznanych postaci, podczas swojej życiowej podróży, kobieta w spektrum autyzmu, przyjmuje różne strategie na przetrwanie w "Jungi życia". Czasem Alicja szuka przewodnika, pozytywnego kompana i ten sposób próbuje osadzić się w rzeczywistości, jednocześnie zabija samotność i zagubienie.

 Czasem pozostaje emocjonalnie i mentalnie na uboczu, a wśród ludzi przyjmuje role - konkretne zadnia, w których czuje się świetnie np. nauczyciela angielskiego -opiekunka i koordynatora, świetnego sportowca, naukowca. Czasem żyje obok i tworzy sobie bezpieczną alternatywę. Przenika w świat ulubionych aktywności-  filmów, książek, sztuki, muzyki, teatru, marek samochodów -można wymieniać i wymieniać. Tam czuje się bezpiecznie - odtwarza widzane lub przeżyte interakcje z ludzmi - tu ona ustala zasad - tu jest bezpieczna. Cześć kobiet rezygnuje z interakcji z ludzi w ogóle i oddaje się interakcjom ze zwierzętami. 

Jeszcze Bliżej...Podążając za Białym Królikiem, zaprasza w podróż do Świata Alicji w Krainie Czarów – Aspi - Świata.

 

Alice in Wonderland – 1951 rok reżyseria - Hamilton Luske, Clyde Geronimi

 „I'm Late & Down the Rabbit Hole”  

World Animacje Disneya - Filmweb

Królicza Nora...Wskakuję lub mnie wpychają... 

Spadam w Dół... 

Chce mi się pić, chce mi się jeść, potrzebuje przynależeć...potrzebuję się rozwijać.

Realizacja potrzeb u kobiet i dziewczyn w spektrum autyzmu nieodłącznie powiązana jest z odpowiedzią na pytanie "Po co mi Świat Ludzi? Jakie znaczenie mam Ja dla Ludzi? "

Dziewczynki w spektrum autyzmu, rozpoczynają swoją przygodę, w świecie interakcjach ludźkich, tak jak Alicja - podążają za Białym Królikiem - potrzebami. Otoczone opieka mamy, taty, babci lub walcząc o przysłowiową "zabawkę na placu zabaw w piaskownicy" - wskakuje do króliczej norą – świata relacji rówieśniczych, rodzinnych. Czasem niechętne do jego eksploracji - zostają wepchnięte przez opiekunów  i sytuacje. 

Jako Małe dziewczynki, Kobiety w spektrum autyzmu, mogą prezentować się  w zróżnicowany sposób, uzależniony od wrodzonego temperamentu i poziomu objawów ze spektrum autyzmu. 

Cześć będzie wrzucana do szuflady -  grzeczne / niewidzialne dziewczynką w rogu sali. Takie osoby  bardzo często nie zostają zdiagnozowane, w okresie dzieciństwa. Dziewczynka, która zabiera głos tylko wtedy, kiedy jest wyższa konieczność - nie stanowi problemu i nie rzuca się w oczy. 

Na większość pyta odpowiadająca "Nie wiem". "Nie wiem" odpowiada dlatego, że rzeczywiście nie wie, bo nie rozumie Świata tak, jak osoby Normotypowe. Czasem mówi "Nie wiem", bo tak jest bezpieczniej z logicznego punktu widzenia, dadzą jej spokój -nie będą ją zasypywać pytaniami, kontynuować rozmowy. Czasem wyrażenie "Nie wiem" to automat - potrzeba streotypowego -echolalicznego miarowego przekazu, który daje poczucie bezpieczeństwa. Zdarza się, że dziewczynki te mają ukryty świat, do którego uciekają w swoim umysłach lub nawet wymyślonego przyjaciela.  

Część  dziewczynek w spektrum autyzmu, z powodu cech temperamentnych, czasem zaburzeń współistniejących - np adhd, przyjmują postawę sterotypowo powiązaną z płcią męską.    Dziewczynka taka tworzy "szajki z męską grupą". Ich ulubione zabawy to popychanie, skakania  i walki. Taka prezentacja bardzo często nie podoba się to otoczeniu - bo dziewczynka ma bawić się lalkami i lubić różowy, a nie dinozaury i szerokie spodnie. Zakłopotanie i oburzenie może również wywoływać fakt, że zamiast wozić lalkę w wózku, robi z niego broń, w walce z chłopakami. 

Do grona dziewczyn w spektrum autyzmu - dołączają dziewczynki mali naukowcy - zainteresowane faktami, konkretami i logiką. Ich ulubioną formą spędzania czasu jest czytanie literatury faktu, najlepiej w odosobnieniu w bibliotece, gdzie nie ma rówieśników i nikt nie przeszkadza. Zalewają one informacjami na temacie swoich zaintersowań. Uciekają od ludzi i nie podążają za panującymi modami, wśród rówieśników,  bo nie jest ona dla nich atrakcyjna. 

Mamy dziewczny w spektrum - literatki - np. wielbicieki fantazy - np. "Harrego Pottera" J.K Rowling, czy "Klanów Kotów." Otaczają się materiałami  i odgrywające w umyśle i na żywo, sceny przeczytanej z ukochanych książk. "Oddychają spokojnie i miarowo - przenosząc się do świata, który kontrolują i rozumieją.  

Spadam głębiej za Białym Królikiem...

Czas Nastoletni oczami Dziewczyny w Spektrum Autyzmu. 

Jak wiemy z opowieści Lewis Carroll "Alicja w Krainie Czarów", Biały Królik biegnie szybko – Świat Ludzie, zwłaszcza w pozytywnej akceleracji, napędu rozwojowego, pędzi nieubłaganie.

 Dziewczyny w spektrum autyzmu –w momencie przyspieszenia, obawiając się nieznanego, czasem zastygają w bezruchu i nawet nie dostrzega, że ich rówieśnicy rozwijają się dalej. Nie rejestruje, że to, co było kiedyś "ok" – np. zbieranie pluszaków, w wieku nastu lat nie jest już aprobowane przez rówieśników. Najczęściej emocjonalnie rozwijają się z opóźnieniem do grupy rówieśniczej. Mimo że z opóźnieniem,  chcąc/ nie chcąc przenoszą się do głębszych obszarów świata czarów – wyższego poziomu "niezrozumienia" relacji międzyludzkich. Narodziny mentalne dziewczynki w spektrum autyzmu, w okresie dorastania, to często proces bolesne. Doświadczenie diagnostyczne  pokazuje, że w tym czasie dziewczynki bardzo często przeżywają kryzysy, zdarza się, że trafiają po pomoc specjalistyczną. Przesunięty w czasie proces asymilacji i identyfikacji siebie, jako członka grupy – w żywej i szybkiej intymnej interakcji -nastręcza problemów i pytań. 

Jak Alicja - dziewczyny w spektrum autyzmu, stoją przed drzwiami do Krainy Czarów – próbują różnych sposobów, aby zostać przyjęta i otworzyć drzwi prowadzący do wyższego poziomu relacji rówieśniczych. Presja społeczna, powiązana z dojrzewaniem dosięga i je. 

Zmiany 

"Kraina Czarów" pełne Niestałości 
 Ja pełna Niestałości, Świat pełen Niestałości... 

Bardzo duża potrzeba stałości i niezmienności powoduje, że niespodziewane i nowe, może okazać się czynnikiem  przytłaczające dla kobiety w spektrum autyzmu. Zmiana definiowana przez kobiety w spektrum autyzmu to zmiana wyglądu otoczenia, siebie, zmiany związane z dojrzewaniem, w relacjach i układach międzyludzkich. Nawet nowe dobre to coś, co wymyka się z kontroli, wiec w równaniu emocjonalnym jesteśmy na minusie. Nowe Dobre duży to koszt energetyczny. 

 Zmiana miejsca zamieszkania – czasem zmiana wystroju pokoju i konieczny remont, to wydarzenie, na które musi się solidnie przygotować, absorbujące ogromna ilość energii. Wśród osób ze spektrum autyzmu są takie, które zauważają przemieszczenie i przestawienie nawet niewielkiego elementu wystroju, a co tu mówić o przeprowadzce. 

Wyjątkowo bolesne następstwa ma opór przed zmianą w relacjach międzyludzkich. Nawiązywanie i podtrzymywanie relacji. Z tego między innymi powodu, każdą osobę przy swoim boku, kobiety w spektrum autyzmu moją traktuje, jak skarb. Nawet gdy zorientują się,  że są w toksycznej relacji, co nie jest oczywiste i bardzo często dzieje się dopiero przy wsparciu osób bliskich, zakończenie/ zmiana/przeformułowanie relacji, bywa dla niej problematyczne. Problemy potęgują często deficyt proszenia o pomoc i trudność z weryfikacją własnych potrzeb oraz problemy w zakresie komunikacji. 

 Pytania egzystencjalne. 

Rozwojowa Potrzeba eksploracji łamana na lęk przed Nieznanym = destabilizacja. 

Alicja zagubiona w Krainie Czarów poszukuje odpowiedzi na pytania egzystencjalne,  tak jak każdy człowiek." Jaka jestem? ""Jaka być powinnam? "Po co tu jestem? "Gdzie jestem ja, gdzie inny ludzie?"

Ze względu na deficyty związane z autoidentyfikacją i mentalizacją, bardzo często zawiesza się i intuicyjnie podąża za osobami z otoczenia - odtwarza postacie/role/osoby. 

                                                       Channel vi.ravlyk

Naśladowanie/próbowanie  - nie jest niczym nadzwyczajnym, tak się dzieje w okresie dorastania - kluczowe jest poszukanie własnej wersji siebie. Ważna i różnicująca jest skala naśladowania - u niektórych kobiet w spektrum autyzmu - naśladowanie może przyjmować poziom skrajny - np. naśladowanie ton głosu, ruchów, czy cytowania literalnie wybranych osób. 

 Zdarza się, ze zaprzestaje poszukiwań siebie w ogóle i  ucieczeka w znane i lubiane aktywności, przykładowo temat kultury Korei - do którego może przenieś ją vlog " Pyra w Korei " , akordy muzyka Keypop...

BTS (방탄소년단) 'Dynamite' Official MV

HYBE LABELS - YouTube

 ... ale i schronieniem może być świat Mang - Pyrkon -Wpisy Blogowe japonskie wariacje na temat Alicji w krainie czarów" - AGNIESZKA MRÓZ, 

Może również poszukiwać wspomnianego wcześniej przewodnika - kogoś dostępnego, kto wskaże, jak działać, aby być "do zjedzenia".

Alicja w Niebezpieczeństwie

 Niestety jeśli przewodnikiem staje się osoba, która ma intencje wykorzystania,  dorastająca dziewczyna w spektrum autyzmu - może stać się ławo ofiarą wykorzystania. Dlatego warto  edukować i poszukiwać odpowiedzi na pytania dotyczące relacji międzyludzkich, w zaufanych źródłach i u zaufanych osób. 

Przykładowe strona internetowa  poświęcone zagadnieniu odkrywanie siebie, w spektrum autyzmu i powiązanych z nim problemach i trudnościach - w tym w zakresie dojrzewaniu i seksualności: 

 - Fundacja dziewczyny w spektrum autyzmu - Facebook i strona internetowa. 

 - WUJ - Sarah Hendrickx- Kobiety i dziewczyny ze spektrum autyzmu.

Alicja poszukuje Partnera i  Przyjaciela

Temat zwierania i trwania w relacjach międzyludzkich to temat rzeka. Kobiety w spektrum autyzmu są bardzo często, jednymi z najwierniejszych kompanów, zarówno w wymiarze koleżeńskim, jak i partnerskim. 
Jeśli zbudują relacje, starają się w niej wytrwać - nie podlegają kaprysom częstych zmian - można na nich polegać.  Problematyczne jest dla nich etap zapoznawania i budowania relacji, ale i podtrzymywania w rozumieniu osób normotypowych. 

Miłość nie omija Kobiet w spektrum autyzmu szerokim łukiem, podobnie potrzeby  bycia w bliskości, w każdym jej wymiarze. Rozumienie dosłowne wypowiedzi i komentarzy oraz problem z czytaniem sygnałów społecznych z otoczenia - to panaceum na kłopoty. Szansa na miłość może zostać zaprzepaszczona przez społeczną krótkowzroczność, innym razem Kobieta w spektrum autyzmu, może widzieć potencjalnego kandydata/kandydatkę na partera, tam gdzie go nie ma. 
W trakcie udzielania wywiadu jedna z  kobiet w spektrum autyzmu, podzieliła się opowieścią, jak w okresie dorastania, naraziła się na śmieszność nie rozumiejąc przenośni - dotyczącej podniecenia seksualnego na widok  osoby, która się komuś podobała -" Ona ma kisiel w majtkach. Jaki kisiel, o co chodzi z tym kiślem?" Warto, aby Alicja miała wsparcie i przewodnika w drodze  szukania swojej 2 połówki - oczywiście jeśli nadejdzie jej czas i chce. Warto wspomnieć, że zdarza się, że cześć osób w spektrum autyzmu jest aseksualne i to też jest ok.  

Kobiety w spektrum autyzmu mogą mieć tendencje do hiperfikasacji na obiekcie swojego zauroczenia.  Potrzebie bycia w relacji 1-1, czasem jest tak silna, że  temat staje się wątkiem do przepracowania na spotkaniach z terapeutą.  Zdrowe granice w relacji, również bywa problemem. Dla wielu terapia par może być prawdziwym wyzwaniem, ale i koniecznością.

Poszukanie odpowiedzi na pytania - Gdzie jest moja granica? A gdzie jest granica partnera? Co można sprowadzić do mojej winy, a co wynika z winy partnera? Czy ja dobrze rozumiem sytuacje pod kątem społecznym? - to nieodzowny element pracy na terapii - obiektywizacja przez osobę terapeuty, przynosi wiele korzyści obu parterom, bo na końcu grają do jednej bramki - szczęście jednego równa się szczęście drugiego.

Jednocześnie warto zaznaczyć, że wiele Kobiety w spektrum autyzmu staje się ofiarami przemocy ze strony  partnerów i partnerek, wykorzystujących ich atypowe przeżywanie rzeczywistości - warto o tym pamiętać.

Najważniejsze w tej skomplikowanej układance jest to, aby Alicja znalazła kompana, który mówi "podobny językiem" i akceptuje ją taką, jaka jest. Każdej Alicji życzę, aby spotkała swojego Szalonego Kapelusznika i odczuła, że jest w właściwym miejscu i czasie.

“Alice Through the Looking Glass" - reżyseria Tim Burton -2010 rok - Walt Disney Studios - Youtube

Przemoc rówieśnicza/ Mobbing ...

 "Alice in Wonderland" - 1949 w reżyserii Dallas Bower

Zawsze znajdzie się taka osoba, której inność dziewczynki ze spektrum autyzmu przeszkadza. Królowa balu, szef lub szefowa nie lubią jak ktoś się nie dostosowuje. Dziewczynka w spektrum autyzmu  przywiązane do reguł i zasad – często mówiąca wprost, co myśli może usłyszeć i odczuć, ze silna grupa pod wezwaniem chce ukróci ją o głowę. Jak w przywoływanej powieści, Alicja walczy z przemądrzałą królową, która z tylko dla siebie znanych powodów, próbuje ją ośmieszyć - spowodować, że straci w oczach grupy.  Czasem Alicja nic nie mówi  i dostaje się jej za to,  że po prostu jest i nie nadąża z grupą. Bieg za Białym Królikiem jest zawrotny – łatwo można się przewrócić – zrobić gafę stać się ofiara drwin.  Przemoc rówieśnicza bulling / mobbing to codzienność kobiet ze spektrum autyzmu.

Jak sobie z nią radzić? 

Odsyłam do poradnika i stron internetowych nakierowanych na pomoc osobom doświadczającym przemocy rówieśniczej. 

Dajmy Dzieciom Siłę - Dziecięcy telefon zaufania  - 116 111

W załączeniu przewodnik stworzony przez  dedykowany pomocy osobom w spektrum autyzmu doznający bullling'u 

 Anty Bullying Alliance Org UK.

Tea time all the time... "A Very Merry Unbirthday to You! "
Czynniki -triggery - przeładowania ...

                              

 "Alice in Wonderland" (1951) w reżyserii Hamilton Luske, Clyde Geronimi 

Kobiety i dziewczyny  spektrum autyzmu bardzo często odczuwają niepohamowaną chęć ucieczki i wycofania, z sytuacji uznawanych przez wiele osób za zabawne i relaksujące. Jednym z takich przykładów może być temat brania udziału w przyjęciach np. z okazji urodzin. Podczas rozmowy na ten temat podają, ze czują się nienaturalnie. Pomysł spotkania ludzi, którzy nie mają konkretnych powodów, aby się spotkać i trwonią czas na small talk wydaje się im abstrakcyjny. Dodatkowym czynnikiem działającym na minus będzie legendarne przeciążenie polisensoryczne - przyjęcia są za głośne, jest  na nich za dużo ludzi, za wiele się dzieje na raz.  Bardzo wiele osób w spektrum nie lubi i nie jest przywiązanych do prezentów i świętowania. Dlatego bardzo często mają ochotę powiedzieć - "A Very Merry Unbirthday to You!" i opuścić spotkanie. 

Rutyna jestem na "Tak" . 

Poproszę znane/niezmienne. 

W sytuacjach stresowych w sposób bezwiedny potrzeba stałości i niezmienności się nasila. Może ona przybiera poziom autodestrukcyjny/ absurdalny. Przykładowo-plama na ulubionej bluzie, wymagająca prania, bywa czymś, co przytłacza i niszczy dzień. Jak w reklamie Vanish'a, dedykowanej osobom w spektrum autyzmu. 

Potrzeba niezmienności, do której predysponowane są osoby w spektrum autyzmu, prowadzić może do okresowych  dekompensacji stanu psychicznego, w zwłaszcza w momentach ranliwych. 

Tu warto wprowadzić pojęcie - metdown. Meltdown  to nadmiarowa dla otoczenia reakcję emocjonalną, behawioralna oraz fizjologiczną. 

Częstość meltdownów, może ulec potencjalnie intensyfikacji, w momentach trudnych dla większości kobiet i dziewczyn -w okresie dorastania, po porodzie, w okresie menopauzy, w okresie różnorako definiowanych zmian, w trakcie trwania reakcji adaptacyjnych na stres, itp. 

W takich sytuacjach,  przykładowa zmiana w harmonogramie dnia, to że ktoś przestawienie coś na biurku w pracy, destabilizuje i wywołuje meltdown, po  meltblow – przegrzanie emocjonalne i wybuch. 

Jak może wyglądać Meltdown u kobiety w spektrum autyzmu - zapraszam do obejrzenia nagrania, stworzonego przez Kobietę w spektrum autyzmu, która chciała podzielić się swoimi doświadczeniami. 

Olivia Hopis -Youtube 

Ukojenie w momentach przeciążenia układu nerwowego przynosi powrót do znanego=bezpiecznego, z ograniczeniem czynników aktywujących. Czasem będzie to czas w "swojej świątyni". Czas spędzony we własnym pokoju, w ciszy i spokoju, w izolacji, z zasłoniętymi oknami .

"Ja i moje myśli - świat w bezpiecznej odległości za drzwiami pokoju." Czasem ukojenie przynosi- rytmu i powtarzalność- np. słuchanie tej samej piosenki tysiące razy, rysowanie, granie na komputerze. Rzadziej kontakt z osobą, z która dziewczyna/kobieta w spektrum autyzmu czuje się bezpiecznie - np. kontakt fizyczny - przytulenie przytulenie do ukochanej osoby.

W momencie samego metdownu - niewiele można zrobić. Warto uzbroić się w cierpliwość i przeczekać, a na przyszłość zastanowić się, jak ułożyć sobie działanie, aby zmarginalizować szansę na przeciążenie układu nerwowego. Robimy tyle, ile możemy, akceptujemy to, czego nie da się zmienić. 

Jak odnaleźć siebie i właściwą drogę w "Krainie Czarów"? Zgubiłam się...

Gdzie mam iść Kocie  z Cheshire? 

"Alice in Wonderland" (1951) Hamilton Luske, Clyde Geronimi 

Poszukiwanie ścieżki, czyli odnalezienie drogi prowadzącej do osadzenia się w rzeczywistości, w zgodzie ze swoimi potrzebami oraz środowiskowymi uwarunkowaniami to proces. Dotyczy on każdej osoby. Ze względu na deficyty w identyfikacji własnych stanów emocjonalnych oraz potrzeb, u osób w spektrum autyzmu, poszukiwania siebie, często przybierają formę błądzenia po labiryncie bez drogowskazu. Kobiety w spektrum autyzmu, próbując iść na skróty - nie szukają siebie - bezwiednie stają się aktorami na scenie życia. 

Żyją często obok siebie,. Zdarza się, że są skupione na otoczenia i na tym, co przeżywa to otocznie, w związku z ich osobą. Zapominają o tym, co najważniejsze, że to ich życie i maja prawo i niejaki obowiązek własnej definicji linii życiowej. 

Innym razem dzieje się coś odwrotnego, Kobiety w spektrum są tak skupione na działaniu po swojemu, że przynosi im to szkodę. Obie sytuacje mogą prowadzić, do przytłoczenia i zmęczenia dniem codziennym. Około 70 procent osób w spektrum autyzmu ma współwystępujące problemy i trudności natury psychicznej - w tym depresje, dystymię, lęki,lęki, adhd, zespół obsesyjno-kompulsywny. 

Wiele z tych osób boryka się z myślami rezygnacyjnymi oraz samobójczymi.  Pomocą w tych sytuacjach staje się nieintuicyjne poproszenie o pomoc, w tym pomoc specjalistyczną - psychiatry, psychologa, terapeuty.

Na koniec...
Alicjo jesteś wyjątkowa w swojej definicji spektrum autyzmu i woogóle..

                              Alice in Wonderland Games - Good Bill Hunting - Yotube

Pisząc ten post natknęłam się na różne adaptacje powieści Lewisa Carolla -"Alicja w Krainie Czarów". Stała się ona natchnieniem dla twórców gier komputerowych, filmów itd. 
Niezwykłość tych adaptacji polega na tym, że każda z nich definiuje ten sam temat trochę inaczej. Podobnie, jest z Kobietami w spektrum autyzmu - każda z nich jest wyjątkowa i ma własną definicję -  poziom i prezentację spektrum autyzmu - jasne i ciemne strony spektrum autyzmu. Warto o tym pamiętać, aby nie etykietować i nie wrzucać do tego samego worka - postrzegać przez pryzmat tej samej definicji. 
Mam nadzieję, że wpis zainspiruje i poszerzy wiedzę w temacie spektrum autyzmu. Osobom w potrzebie rekomenduje poszukanie pomocy - bo warto. Do następnego wpisu.